آموزش ساخت مدار الکتریکی یک دستگاه بسیار ساده و کاربردی یک موبایل یاب را تقدیم شما می‌کنیم،یک دستگاه جیبی که می‌تواند فعالیت یک گوشی تلفن همراه (موبایل) را از فاصله یک و نیم متری احساس کند. از این دستگاه می‌توانید در سالن‌های امتحان یا اتاق مذاکرات محرمانه و بقیه جاهایی که استفاده از تلفن همراه ممنوع است استفاده کنید. همچنین برخی وقت‌ها از موبایل برای گرفتن یا ارسال غیر قانونی ویدیو هم استفاده میشود،که با این دستگاه تا حد زیادی می‌توانید از این خطرات پیشگیری کنید.
این مدار هم به فرکانس تماس‌های دریافتی و هم تماس‌های ارسالی تلفن همراه حساس است. همچنین این دستگاه به دریافت و ارسال پیامک و تماس ویدیویی نیز حساس است. حتی اگر گوشی موبایل را به حالت سایلت در آورده باشند.
در لحظه ای که دستگاه فرکانس‌های رادیوی (RF) یک گوشی موبایل فعال را حس کرد.شروع به بوق زدن می‌کند و LED آن چشمک می‌زند.دستگاه این کار را تا زمانی ادامه می‌دهد که فعالیت گوشی تلفن همراه قطع شود.
مدار الکتریکی آشکار ساز حضور گوشی موبایل (موبایل یاب)
مدار الکتریکی دستگاه کشف موبایل
نکات مهم قبل از ساخت مدار:
این یک مدار الکتریکی فرکانس بالا و نیازمند دقت و صبر در ساخت است.
لازم نیست حتما بدانید هر قطعه دقیقا چه کاری انجام می‌دهد. ما نقش هر قطعه را برای شما نوشته ایم که اگر لازم داشته باشید بتوانید استفاده کنید.
در نظر داشته باشید این مدار همانند اکثر مدارهای مخابراتی دیگر نیازمند تنظیم و بهبود بعد از ساخت است.
این مدار چگونه کار می‌کند ؟
اکثر دستگاه‌های آشکار ساز فرکانس رادیویی که با مدارهای LC (خازن-سلفی) تنظیم شده کار می‌کنند،برای پیدا کردن امواج با فرکانس‌های گیگاهرتز که در شبکه‌های موبایل استفاده می‌شوند مناسب نیستند. یک گوشی تلفن همراه معمولی در طیف فرکانس ۰٫۹ گیگاهرتز تا ۳ گیگاهرتز کار می‌کند که طول موجی برابر با ۳٫۳ تا ۱۰ سانتی متر دارند. (تلفن همراه چگونه کار می‌کند) پس مداری که می‌تواند فعالیت موبایل را ردیابی کند باید بتواند با امواج رایدیویی با فرکانس‌های گیگاهرتزی کار کند.
در این مدار ، با استفاده از یک خازن تخت (دیسکی) ۰٫۲۲ میکروفاردی (C3) ، سیگنال‌های رادیویی موبایل را به دام می‌اندازیم،طول صفحات خازن دقیقا ۱۸ میلیمتر و فاصله بین آن‌ها دقیقا ۸ میلیمتر است که باعث میشود برای فرکانس‌های شبکه موبایل کاملا مناسب باشد. در واقع این خازن دیسکی،مانند یک آنتن کوچک عمل می‌کند که امواج رادیویی شبکه موبایل را جذب می‌کند.
قطعه تقویت کننده عملیاتی (Op-amp) با شماره CA3130 که در نقشه به نام IC1 نامیده شده است،یک مدار تبدیل جریان به ولتاژ است که خازن C3 بین ورودی‌های وارونه (Inverting) و مستقیم (non-inverting) آن قرار گرفته است. این آی سی از تکنولوژی CMOS بهره گرفته است که ورودی‌های آن نوعی ترانزیستور MOSFET با ورودی محافظت شده هستند. یعنی مقاومت وردی این آی سی بسیار بالاست که باعث میشود جریان بسیار کمی‌از وردی بگیرد و با سرعت بسیار بالایی واکنش نشان دهد. ولتاژ خروجی این آی سی هم از یک ترانزیستور MOSFET تامین میشود که می‌تواند ولتاژ بسیار پایداری از ۱۰ میلی ولت به بالا را ارائه دهد.
خازن C3 به عنوان یک خط ارتباطی برای دو ورودی IC1 عمل می‌کند که فرکانس‌های ورودی از گوشی تلفن همراه را جدا سازی کرده و به ورودی‌های IC می‌فرستد. این خازن در درونش یک میدان الکتریکی درست می‌کند،انرژی ذخیره می‌کند . این انرژی را به شکل جریان لحظه ای به پایه‌های ورودی IC می‌فرسند. این کار باعث میشود که ورودی IC1 که به شکل جریانی بسیار ضعیف است به شکل ولتاژ تقویت شده در خروجی آن ظاهر شود.
خازن C4 با یک مقاومت مقدار بالا (R1) ورودی مستقیم IC را به پایدارنگه می‌دارد تا خروجی به راحتی تغییر وضعیت دهد و دچار مشکل نشود. مقاومت R2 یک راه تخلیه بار برای خازن C4 ایجاد کرده است. مقاومت R3 در نقش فیدبک است که باعث میشود وقتی خروجی تغییر وضعیت می‌دهد،ورودی حالت وارونه IC1 هم تغییر وضعیت بدهد. خازن شماره C5 (47 پیکو فاراد) به پین ۸ و ۱ IC1 وصل شده است که در نقش جبران ساز فاز (جبران ساز تاخیر) و کنترل کننده بهره (Gain) تقویت کننده عمل می‌کند که باعث بهبود عملکرد مدار در فرکانس‌های موبایل خواهد شد.
خلاصه کارکرد‌های قطعات مدار موبایل یاب:
وقتی که سیگنال‌های موبایل توسط خازن C3 شناسایی شد. خروجی IC1 تبدیل به یک منطقی (High state) و سپس به صفر منطقی (Low stat) میشود. این کار با توجه به فرکانس سیگنال که با LED یک نشان داده میشود،انجام خواهد شد.
این حرکت IC1 ، آی سی تایمر ۵۵۵ (IC2) را که با خازن C7 به شکل مونو استابل بسته شده است را فعال می‌کند. خازن C6 ولتاژ لازم برای پایه بیس ترانزیستور T1 را برای حرکت سویچینگ سریع مورد ایجاد می‌کند.
دو قطعه R6 و C9 یک تاخیر زمانی بسیار کوتاه ایجاد می‌کنند که از ایجاد نویز و اعوجاج صدایی جلوگیری شود.
نکاتی برای ساخت مدار موبایل یاب
نقشه مدار الکتریکی آشکار ساز تلفن همراه را روی یک برد برد یا یک PCB پیاده سازی کنید، توجه داشته باشید تا می‌توانید کوچک تر و جمع و جور تر،سپس این مدار را در یک جعبه کوچک قرار بدهید.
حواستان باشد موقع لحیم کاری خزان شماره C3 فاصله‌های گفته شده را به دقت رعایت کنید. واکنش مدار با تنظیم همین فاصله‌ها بهبود داده میشود. از آنتن تلسکوپی کوتاه استفاده کنید.
یک باتری ۱۲ ولتی مینیاتوری و یک بازر (Buzzer) خیلی کوچک استفاده کنید که این گجت کاربردی را تا حد امکان کوچک کند.
پس از ساخت مدار آن قدر آن را تنظیم کنید که فعالیت یک گوشی موبایل را در فاصله ۱٫۵ متری حس کند.