کتاب دایرة المعارف قطعات الکترونیک

مقدمه و معرفی

این کتاب حاصل حدود ۱۰ سال فعالیت بر روی قطعات الکترونیک، سیستم های انبارداری آنها، کدینگ قطعات الکترونیک، بررسی کاتالوگ صدها سازنده از بهترین قطعه سازان دنیا، بررسی صدها سایت اینترنتی سازنده با واسطه های فروش قطعات و مرور و استفاده از برخی استانداردهای قطعات الکترونیک می باشد.

سعی شده است تا برای هر گروه قطعه ۷ پارامتر اصلی شامل نحوه عملکرد، کاربرد، پارامترهای مهم، مشخصات اصلی جهت انتخاب یا خرید، تصاویر، برخی از مهمترین یا بهترین شرکت های سازنده و مارکینگ قطعات آورده شود.

در انتهای کتاب، سایت اینترنتی تمامی شرکت های معرفی شده در کتاب آورده شده اند.

این کتاب به شکلی تالیف شده است تا قابل استفاده برای تمامی افراد و گروه ها شامل کارشناسان صنعت و دانشگاه، دانشجویان، فروشندگان قطعه، ماموین خرید و دانش آموزان باشد.

با توجه به تجربه فعالیت مولف در واحدهای مختلف صنایع بزرگ، شامل طراحی، تفکیک قطعات انبارها، کنترل طراحی، کنترل تولید و برنامه ریزی تولید، کنترل خریدهای داخل و خارج از کشور و انجام پروژه های مهندسی معکوس، نیازمندی صنایع، دانشگاه ها و بازار برای اینجانب پوشیده نبوده و سعی نموده ام تا کتابی جامع را گردآوری کنم.

مطمئنا با توجه به تنوع بسیار زیاد قطعات الکترونیک، برخی گروه ها آورده نشده اند که دو دلیل وجود دارد. اهمیت یا کاربرد بسیار محدود آنها و یا در اختیار نداشتن اطلاعات جزئی، ولی می توان گفت که گروه های اصلی ثابت هستند و تمام قطعات در زیر گروه هایی از ۲۴ گروه اصلی می باشند.

ضمنا هر روزه قطعات جدیدی به دنیای الکترونیک وارد می شود که در ویرایش های آینده سعی خواهد شد تا قطعات جدید نیز اضافه شوند.

فهرست مطالب کتاب

۱- مقاومت Resistor

۲- خازن Capacitor

۳- سلف، ترانس، هسته، فیلتر و قطعات جانبی آنها

۴- نیمه هادیهای گسسته Discrete Semiconductors

۵- آی سی ها (مدارات مجتمع) (Integrated Circuits) IC

۶- کریستال و اسیلاتور Ceramic Resonators

۷- سیم و کابل Wires and Cable

۸- باطری Battery

۹- قطعات مربوط به صوت

۱۰- در پوش ها (گردگیرها) Cap

۱۱- کانکتورها Connector

۱۲-نمایشگر Display

۱۳- فیوزها و محدود سازها Fuse & Suppression

۱۴- نگهدارنده ها Holders

۱۵- قطعات عایق کننده Insulating Parts

۱۶- لامپ Lamp

۱۷- ماژول ها، قطعات ترکیبی و فرکانس بالا Hybrid & RF Components

۱۸-موتور Motor

۱۹-برد مدار چاپی (Printed Circuit Boards) PCB

۲۰- رله Relay

۲۱-سنسورها Sensors & Transducers

۲۲- سوییچ Switch

۲۳- تجهیزات تست Test Equipment

۲۴- Peltier

۲۵- تست قطعات بیرون و داخل مدار

۲۶- باندهای فرکانسی

۲۷- تامین کنندگان قطعات الکترونیک

۲۸- Case قطعات SMD

۲۹- اصطلاحات قطعات SMD

۳۰- معنی اعداد استاندارد IP

۳۱- سمبلهای تائیدیه های بین المللی

۳۲- سایت شرکتهای معرفی شده در این کتاب

۳۳- سایتهای مفید برای کاربران الکترونیک

۳۴- سمبلهای شماتیکی برخی قطعات

۳۵- منابع و ماخذها

نمونه ی معرفی قطعات :

رئوستا Rheostat

عملکرد: یک مقاومت متغیر با توان بالا می باشد.

کاربرد: عموما برای تست یا به عنوان Load استفاده می شود.

مشخصات عمده:

رئوستا در دو مدل با شکل استوانه و دایره ای ساخته می شود.

توان رئوستا بین ۱۰ تا ۱۰۰۰ وات می باشد.

مقدار مقاومت رئوستا معولا از ۴٫۷ اهم تا ۱۰ کیلو اهم می باشد.

تلرانس مقاومت رئوستا معمولا ۱۰ درصد است.

پارامترهای مهم: مقدار مقامت، توان، تلرانس، شکل بنده و ابعاد می باشد.

برخی شرکت های تولید کننده: TYCO (CGS), Vishay, TY – OHM

مارکینگ: معمولا مقدار توان بر روی بدنه چاپ می شود.

فتوسل یا LDR

Light Dependent Resistor

عملکرد: با تغییرات نور، مقدار مقاومت آن تغییر می کند در واقع مبدل نور به مقاومت می باشد.

کاربرد: معمولا برای مدار فرمان روشن کردن لامپ ها به صورت اتوماتیک با توجه به نور محیط مانند غروب خورشید و … استفاده می شود.

مشخصات عمده:

یکی از پارامترهای مهم فتوسل ها، مقدار مقاومت تاریک است که همان مقدار مقاومت فتوسل در تاریکی کامل می باشد.

تغییرات نور با تغییر مقاومت فتوسل نسبت عکس دارد.

معمولا از ترکیبات سولفید کادمیوم ساخته می شود.

پارامترهای مهم: قطر، مقدار مقاومت تاریک، منحنی پاسخ به نور، زمان پاسخ به نور

برخی شرکت های تولید کننده: Photonic Detectors Inc.

مارکینگ: معمولا مارکینگ ندارند.

وریستور یا مقاومت تابع ولتاژ VDR or Varistor

عملکرد: در حال عادی و با ولتاژ کمتر از ولتاژ شکست، مقاومت دو سر آن ها تقریبا بینهایت است ولی با بالاتر رفتن ولتاژ دو سر آن ها از ولتاژ شکست، مقاومت دو سر آن ها سریعا به صفر نزدیک می شود.

کاربرد: عموما برای بخش محافظت ولتاژ در ورودی مقدارها استفاده می شود.

مشخصات عمده:

وریستور برای کاربردهای ولتاژ DC یا AC وجود دارد.

هرچه قطر وریستور بیشتر باشد انرژی آن بیشتر است.

پارامترهای مهم: ولتاژ، تلورانس، قطر

برخی شرکت های تولید کننده: EPCOS, Littelfuse, Hitano

مارکینگ: معمولا ولتاژ، تلورانس و قطر بر روی بدنه حک می شود.

نمایشگر Display

نمایشگرها عموما در چهار نوع ساخته می شوند: VFD, Lamp Display, LCD, LED Display

VFD: Vacuum Fluorescent Display

عملکرد: ساختار آن ها از نقاط بسیار ریز نورانی یا همان فلورسنت های ریز تشکیل شده است و با اعمال ولتاژ، پرتو افشانی می کنند.

کاربرد: به عنوان صفحات نمایشگر، در نقاطی که کار با دمای بسیار پایین -۴۰ درجه یا دمای بالا +۸۵ درجه یا شرایط لرزه زیاد می باشد. در حقیقت یک شرایط نظامی

مشخصات عمده:

معمولا دمای کاری بسیار مناسبی برای کاربردهای صنعتی یا نظامی یا خودرو دارند.

معمولا شرایط لرزه زیاد را بسیار خوب تحمل می کنند.

در سه مدل ساخته می شوند: ۷٫Seg Alphanumeric و Dot Graphic

پارامترهای مهم:

نوع ۷٫Seg: تعداد Digit، تعداد Dot، رنگ Digit، رنگ زمینه، تعداد پایه، نوع تغذیه مشترک و ابعاد هر Digit

نوع Alphanumeric: تعداد کاراکتر و خط، رنگ Digit، ابعاد کل ماژول، ابعاد صفحه نمایش.

نوع Dot Graphic: تعداد Dot و طول و عرض، ابعاد کل ماژول، ابعاد صفحه نمایش، ابعاد Dot

برخی شرکت های تولید کننده: Noritake-Itron, Samsung, Futaba, IEE

مارکینگ: نام و کد سازنده

برد مدار چاپی PCB یا Printed Circuit Boards

عملکرد: صفحاتی فایبرگلاس، تفلون، پلاستیک و … می باشند که پس از شکل دهی، قطعات الکترونیک بر روی آن ها مونتاژ می شوند.